ჰუდი: ისტორია და სიმბოლური მნიშვნელობა
დაინტერესებულხართ იმ სამოსის ისტორიით, რომელიც ასე მოგწონთ და თქვენი ყოველდღიურობის ნაწილია?
დაფიქრებულხართ მათ სოციალურ, ეკონომიკურ ან თუნდაც პოლიტიკურ ასპექტზე? ზოგადი მსჯელობა კონკრეტულით რომ
ჩავანაცვლოთ, სეზონური, კომფორტული და ტრენდული ჰუდის სიმბოლური დატვირთვის შესახებ მოგიყვებით.
კაპიშონიანი სამოსის ფესვები შუა საუკუნეების ევროპაში უნდა ვეძიოთ, უმეტესად იგი კათოლიკე ბერებს (ტუნიკი კაპიუშონით) და
გარეთ მომუშავეებს (მოკლე ლაბადა კაპიუშონით) ემოსათ. სიტყვის ეტიმოლოგიას ანგლო-საქსურ სიტყვა “höd”-თან მივყავართ, რაც ქუდს
ნიშნავს. თავად მოკლე ლაბადის გაჩენა ინგლისში ნორმანდიული გავლენით, XII საუკუნიდან ანუ ნორმანდიის დაპყრობიდან იღებს სათავეს.
სანამ ჰუდი იმ ფორმით განვითარდებოდა, როგორითაც დღეს ჩვენთვისაა ცნობილი, იგი სპორტული და სამუშაო სამოსი გახლდათ.
ამერიკის შეერთებულ შტატებში ჰუდის წარმოება ბრენდ Champion-ის სახელს უკავშირდება, მას შემდეგ რაც ამ უკანასკნელმა პირველმა
შეიმუშავა მეთოდი და სქელი ქსოვილების, კერძოდ კი ფრანგული Terry Cotton-ის გამოყენება დაიწყო . 1930 წელს, „ჩემპიონმა“ ნიუ- იორკის
ცივ ზამთარში მუშათა გასათბობად შეკერა ჰუდი და წარმოების პიონერიც გახდა. მომდევნო წლებში „ჩემპიონი“ და „რასელ ატლეტიკი“
ამერიკელ და ინგლისელ სამხედროებს ამარაგებდნენ სპორტული სამოსით, მათ შორის ჰუდითაც, რომელიც ძირითადად ვარჯიშისა და დასვენების დროს
გამოიყენებოდა.
1960-იანი წლებიდან, უნივერსიტეტები ჰუდებზე საკუთარი სახელისა და ლოგოს დაბეჭვდას იწყებენ, ეს პრაქტიკა დღესაც ფართოდაა გავრცელებული
ამერიკის შეერთებულ შტატებში. ჰუდი გამორჩეულ მნიშვნელობას 1970-იან წლებში, სპორტული დრამის Rocky-ს საშუალებით იღებს, რომელშიც მთავრი გმირის, როკი
ბალბოას როლს სილვესტერ სტალონე ასრულებს. ნაცრისფერ ჰუდს როკის გარდა ვხვდებით ისეთ ცნობილ ფილმებსა და სერიალებში, როგორებიცაა კლასიკური
თრილერი Marathon man და house of cards.
სილვესტერ სტალონე ფილმში Rocky — სიმბოლური, ნაცრისფერი ჰუდით 1970-იან წლებს უკავშირდება ამერიკის შეერთებულ შტატებში ჰიპ-ჰოპის კულტურის
განვითარება. სოციალურ პრობლემებზე ყურადღების გამახვილებით, ჰიპ ჰოპი თანდათან ყველაზე რელევანტურ ჟანრად ყალიბდებოდა. 1970-იანი წლებისგან
განსხვავებით, როდესაც ჰიპ ჰოპი მხოლოდ თინეიჯერების გიჟური ხმაური იყო და მუსიკადაც არ აღიქმებოდა, მომდევნო ათწლეულში ის უკვე ჩაგრულთა ხმა გახდა.
ჰიპ-ჰოპ კულტურა ოთხ ძირითად ასპექტს აერთიანებს, მათგან ერთ-ერთი გრაფიტია, რომელიც დაგროვილი პროტესტის გამოხატვის ერთ-ერთი იარაღი გახლდათ.
გამომდინარე იქიდან, რომ გრაფიტი ილეგალური აქტივობების სიაშია, არტისტები იძულებული იყვნენ ვინაობა დაეფარათ, რაშიც ჰუდი ეხმარებოდათ, ეს უკანასკნელი
მნიშვნელოვანი სამოსი გახლდათ ბრეიქდანსერებისთვისაც.
პირველი ადამიანები, ვინც ჰუდის ტარება დაიწყო, იმ პერსონაჟების ჯგუფი იყო, რომლებიც ცდილობდნენ ქალაქის კულტურის ფონზე თავის გამოჩენასა და დამკვიდრებას.
მარგინალიზებულ, კრიმინალთან დაახლოებულ ახალგაზრდებს საკუთარი ვინაობის დამალვის საფუძველი ჰქონდათ. დროთა განმავლობაში ჰიპ-ჰოპის, გრაფიტის,
პანკისა და სკეიტის კულტურებმა საერთო ენა იპოვნეს იმ ზიზღში, რომელიც საზოგადოებამ მათ მიმართ გამოიყენა. ისინი პოლიციელების მხრიდან შევიწროებას
და მოზარდების მხრიდან მკაცრ გამომეტყველებას გაურბოდნენ. ასე რომ, ჰუდი შემდგომში წინააღმდეგობის კულტურად იქცა და სიმბოლურად დაუკავშირდა
მარგინალიზებულ, კრიმინალურ ჯგუფებს. სწორედ კრიმინალთან ბრძოლის “საბაბით” 2005 წელს კენტში Bluewater-ის სავაჭრო ცენტრმა მყიდველებს მაღაზიაში ჰუდით შესვლა
აუკრძალა, ეს უკანასკნელი აკრძალეს არაერთ ბარსა და უნივერსიტეტშიც. ჰუდის გამოყენება თამაშებსა და პრესკონფერენციებზე აეკრძალათ NBA-ს მოთამაშეებს, ეს იყო
კალათბურთის “განგსტერული” იმიჯის ჯენტლმენურით ჩანაცვლების მცდელობა.
2006 წელს დევიდ კამერუნი, ბრიტანეთისა კონსერვატორთა პარტიის ლიდერი, ჰუდთან დაკავშირებულ აკრძალვას გამოეხმაურა და გადაწყვეტილების მიმღებ
პირებს ახალგაზრდების მიმართ მეტი სიყვარულისაკენ მოუწოდა. “კაპიუშონი არის პრობლემაზე რეაგირება და არა თავისთავად პრობლემა.
ჩვენ, კოსტუმებში მყოფი ხალხი ხშირად ვხედავთ ჰუდს როგორც სიმბოლოს,აგრესიული, აჯანყებული ახალგაზრდა კრიმინალების არმიას, თუმცა,ჰუდი უფრო თავდაცვითი
საშუალებაა, ვიდრე თავდასხმითი. ეს ქუჩაში უჩინრად დარჩენის საშუალებაა. ზოგისათვის ეს ასოცირდება ყოველგვარ არასწორ ქმდებასთან რაც ახალგაზრდულ
კულტურაში ხდება. კამერუნის აზრით კი პრობლემის გადასაჭრელად უმჯობესია მისი წარმოქმნის მიზეზები იქნას იდენტიფიცირებული , ვიდრე აიკრძალულ იქნას სიმბოლო.
პროტესტის სერია მოჰყვა გახმაურებული მკვლელობის ისტორიას ფლორიდაში სანფორდში, როდესაც 17 წლის ახალგაზრდა ტრეივონ მარტინს ჯორჯ ზიმერმანა ესროლა
და მოკლა, მას ჰუდი ეცვა. ზიმერმანი გახლდათ ამერიკაში არსებული Neighborhood watch scheme-ის მოხალისე, რომელიც სამეზობლოსა და პოლიციის დაახლოებას
ისახავს მიზნად კრიმინალის წინააღმდეგ. ზიმერმანმა პოლიციას განუცხადა, რომ მან თინეიჯერს თავდაცვის მიზნით ესროლა, ფლორიდას შტატში არსებული ლოკალური კანონის
საფუძველზე, მისთვის ბრალი არ წაუყენებიათ. მარტინის ტრაგიკული გარდაცვალებიდან რამდენიმე კვირაში, ჰუდი გახდა მხარდაჭერის სიმბოლო მათთვის, ვისაც სწამდა რომ სამართლიანობა დაირღვა. მოქალაქეები ქუჩაში გამოვიდნენ, მილიონიანი მსვლელობის მონაწილეებს ჰუდი ეცვათ და ამ გზით გამოხატავდნენ პროტესტს.
მილიონიანი მარში ტრეივონ მარტინისათვის -ყველა დემონსტრანტს სიმბოლურად ჰუდი ეცვა კონგრესმენებმა და NBA– ს მოთამაშეებმა კაპიუშონი სოლიდარობის
ნიშნად გამოიყენეს, მათ მუსიკოსებიც შეუერთდნენ, Wyclef Jean- მა კაპიუშონი დაიხურა როდესაც მარტინზე საუბრობდა. ფლორიდაში გამართულ კონცერტზე კი Red Hot Chili Peppers- ს
სიმბოლურად ჰუდი ეცვა, რომელსაც უკანა მხარეს ეწრა “Ode To Trayvon, Stand What Ground”. ეს არის ერთ-ერთი მაგალითი იმისა, თუ როგორ იქცა ჰუდი ძლიერი სოციალური, ეკონომიკური და პოლიტიკური პრობლემებისა და განწყობების ობიექტად და სიმბოლოდ. NBA-ის კალათბურთელები & Red Hot Chilly Papersამერიკელი ნორმა კამალი იყო პირველი დიზაინერი, ვინც პირველმა გაბედა ჰუდის ჩაცმა პოდიუმზე, მას შემდეგ კი, რაც ჰიპ-ჰოპმა არამარტო კულტურული, არამედ ეკონომიკური წარმატება მოიპოვა, კაპიშონი საბოლოოდ შეიტანეს ისეთი მსხვილი მოდის სახლების სპორტული ტანსაცმლის კოლექციებში, როგორიცაა რალფ ლორენი და ტომი ჰილფიგერი. დღესდღეობით მოდის სამყარო ჰუდის გარეშე არ იქნებოდა ისეთივე იკონური. ჰუდი აღარ არის წმინდა მეამბოხე სამოსი, მან დატოვა სპორტული მოედნები, საპროტესტო აქციები და ყოველდღიურობის შეუცვლელ ატრიბუტად იქცა. დღეს ჰუდს ატარებს ყველა ასაკობრივი ჯგუფი და სოციალური ფენა. იგი მრავალმხრივი სამოსია, რომელიც საკუთარ თავში აერთიანებს როგორც თავისუფალ და უხეშ, ისე დახვეწილ და ურბანულ ხასიათს.